Bố mẹ đọc ngay để hiểu rõ từ A - Z về bệnh tiêu chảy ở trẻ | Fitolabs

Tiêu chảy là một trong những bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất ở trẻ em. Một phần do nhiều bố mẹ vẫn chưa hiểu rõ về mức độ nguy hiểm của bệnh, cách chăm sóc và điều trị đúng. Dẫn đến trẻ không được điều trị kịp thời, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Cùng tìm hiểu rõ những thông tin về tiêu chảy ở trẻ qua bài viết sau đây.

I - Tiêu chảy là gì?

Tiêu chảy là tình trạng trẻ đi ngoài phân lỏng hoặc tóe nước >= 3 lần trong 24 giờ. Trẻ có thể kèm theo đau bụng, nôn ói. Nếu không được bù dịch, điện giải cũng như điều trị kịp thời, trẻ có thể tử vong vì mất nước và điện giải do đi ngoài liên tục.

II - Nguyên nhân dẫn đến tình trạng tiêu chảy ở trẻ em

Trẻ bị tiêu chảy có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó một số nguyên nhân phổ biến nhất đã được các chuyên gia thống kê lại như sau:

1. Tiêu chảy do nhiễm trùng đường ruột

• Tiêu chảy do nhiễm virus:

Virus Rota là tác nhân chính gây tiêu chảy nặng và đe dọa tử vong ở trẻ dưới 2 tuổi. Ngoài ra còn có các loại virus khác cũng thường xuyên gặp ở trẻ như Adenovirus, Norwalkvirus…

• Tiêu chảy do nhiễm vi khuẩn:

Một số vi khuẩn thường gặp là: E.coli, Shigella, Tả, Lỵ, Campylobacter, Salmonella

• Tiêu chảy do nhiễm ký sinh trùng:

Trẻ có thể bị nhiễm các loại ký sinh trùng gây tiêu chảy như Giardia, Cryptosporodia, amip…

Tiêu chảy có thể do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng tấn công đường ruột

2. Tiêu chảy do dùng thuốc

Rất nhiều loại thuốc có tác dụng phụ là gây tiêu chảy. Phổ biến nhất đó là kháng sinh. Tất nhiên trong các trường hợp trẻ bị nhiễm khuẩn, việc sử dụng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ là bắt buộc. Nhưng kháng sinh cũng vô tình tiêu diệt cả những vi khuẩn có lợi trong hệ tiêu hóa, làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột dẫn đến tiêu chảy. Ngoài ra thuốc nhuận tràng cũng có nguy cơ cao gây tiêu chảy.

3. Tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng co thắt bất thường các cơ vòng ở hệ tiêu hóa, có thể dẫn đến bất thường về đại tiện trong đó có tình trạng tiêu chảy.

4. Tiêu chảy do mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột

Bất kỳ lý do nào khiến cho lượng lợi khuẩn đường ruột giảm đi và hại khuẩn trong đường ruột tăng lên cũng có nguy cơ gây ra bệnh tiêu chảy ở trẻ.

Sự mất cân bằng vi sinh vật đường ruột có thể dẫn đến tiêu chảy

5. Chế độ ăn uống thiếu chất

Ăn uống thiếu chất, đặc biệt là vitamin và khoáng chất khiến cho các tế bào niêm mạc ruột bị tổn thương, tạo điều kiện thuận lợi cho các yếu tố gây hại tấn công dẫn đến tiêu chảy.

6. Trẻ bị bất dung nạp đường lactose hoặc dị ứng đạm sữa bò

Bất dung nạp lactose hay dị ứng đạm sữa bò đều có thể gây ra triệu chứng tiêu chảy. Nhưng hai tình trạng này có nguyên nhân và cách xử trí khác nhau. 

III - Trẻ bị tiêu chảy có nguy hiểm không?

Trẻ bị tiêu chảy nếu được điều trị đúng cách có thể hoàn toàn hồi phục sau 3-5 ngày. Ngược lại, nếu không được chẩn đoán, điều trị và chăm sóc đúng cách, trẻ có thể gặp biến chứng nguy hiểm.

Biến chứng nguy hiểm nhất của tiêu chảy đó là mất nước nghiêm trọng. Trẻ có thể tử vong do mất nước nặng. Dấu hiệu nhận biết trẻ mất nước là:

Có mất nước: Có 2 trong các dấu hiệu sau:

• Vật vã, kích thích

• Mắt trũng

• Khát, uống nước háo hức

• Nếp véo da mất chậm

Mất nước nặng: Có 2 trong các dấu hiệu sau:

• Li bì hay khó đánh thức

• Mắt trũng

• Không uống được hoặc uống kém

• Nếp véo da mất chậm

Ngoài ra, tiêu chảy kéo dài còn khiến trẻ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng, kém hấp thu, chậm phát triển chiều cao, cân nặng, ảnh hưởng đến sự phát triển trí não.

IV - Cách chẩn đoán tiêu chảy

Khi trẻ có triệu chứng tiêu chảy trên 3 ngày không bớt, hoặc có những triệu chứng nguy hiểm kèm theo như: sốt, phân lẫn máu hoặc các triệu chứng mất nước, bố mẹ nên đưa trẻ nên đi khám ở cơ sở y tế để được chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh chính xác và điều trị dứt điểm.

Các bác sĩ có thể sẽ yêu cầu thực hiện những xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm điện giải đồ để xác định mức độ thiếu hụt điện giải

• Xét nghiệm máu để xác định có nhiễm khuẩn

• Xét nghiệm phân tìm ký sinh trùng, vi khuẩn gây bệnh.

Bố mẹ nên theo dõi số lần đi đại tiện ở trẻ trong ngày, tình trạng phân, số lần nôn ói, lượng sữa hoặc thức ăn trẻ ăn để cung cấp thông tin cho bác sĩ, giúp chẩn đoán chính xác hơn.

V - Cách điều trị tiêu chảy ở trẻ em

Trẻ bị tiêu chảy chưa có dấu hiệu mất nước và các dấu hiệu nặng có thể được điều trị tại nhà theo hướng dẫn của chuyên gia. 

Quan trọng nhất là bù đủ dịch cho trẻ bằng cách sử dụng dung dịch điện giải oresol:

Cho trẻ uống dung dịch oresol để bù nước và điện giải khi bị tiêu chảy

• Đối với trẻ dưới 24 tháng tuổi: 50-100ml sau mỗi lần đi ngoài (khoảng 500ml/ngày)

• Trẻ từ 2 tuổi đến 10 tuổi: 100-200ml sau mỗi lần đi ngoài (khoảng 1000ml/ngày)

• Trẻ từ 10 tuổi trở lên: Uống theo nhu cầu cho đến khi hết khát (khoảng 2000ml/ngày)

Sử dụng dung dịch oresol áp lực thẩm thấu thấp là tốt nhất.

Cách cho uống:

• Trẻ < 2 tuổi, cho uống từng thìa, trẻ lớn cho uống từng ngụm một bằng cốc hoặc bằng bát.

• Trẻ bị nôn, dừng lại đợi 5-10 phút sau lại tiếp tục cho uống.

Mẹ nên kiên trì chịu khó cho trẻ uống theo đúng hướng dẫn, vì chỉ có cho uống mới

tránh được hậu quả nguy hiểm khi trẻ bị tiêu chảy.

Ngoài ra, bố mẹ có thể bổ sung thêm kẽm cho trẻ theo liều lượng:

• Trẻ từ 1 đến 6 tháng tuổi: 10mg/ngày x 10 – 14 ngày

• Trẻ ≥ 6 tháng tuổi: 20mg/ngày x 10 – 14 ngày

Một số loại thuốc có thể được chỉ định cho trẻ bị tiêu chảy:

• Kháng sinh: Chỉ sử dụng khi trẻ được bác sĩ chẩn đoán là tiêu chảy do nhiễm khuẩn và có đơn thuốc kèm theo.

• Thuốc hạ sốt: Dùng khi trẻ sốt cao > 38,5 độ C, thường dùng paracetamol với liều 10-15mg/kg, uống cách nhau mỗi 4-6 giờ

• Racecadotril: Dùng để giảm lượng nước và điện giải đi vào lòng ruột, liều lượng 1,5mg/kg/lần x 3 lần/ngày

VI - Cách chăm sóc trẻ bị tiêu chảy để nhanh hồi phục và phòng tránh tái phát

1. Chế độ dinh dưỡng

• Đối với trẻ còn bú mẹ:

Nên cho trẻ bú nhiều lần hơn và lâu hơn để tăng bổ sung dịch cũng như chất dinh dưỡng cho trẻ.

• Đối với trẻ ăn sữa ngoài:

Vẫn cho trẻ ăn loại sữa mà trẻ ăn trước đó. Chỉ đổi sữa trong trường hợp trẻ được bác sĩ chẩn đoán bất dung nạp đường lactose trong sữa hoặc dị ứng đạm sữa bò.

Không pha loãng sữa.

• Trẻ ăn dặm:

Cho trẻ ăn đồ mềm nhừ, dễ tiêu hóa như cháo, súp. Không cho trẻ ăn quá loãng. Tăng cường các thực phẩm chứa kẽm, vitamin A để giúp thúc đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Nên chế biến thức ăn ở dạng mềm nhừ để giúp bé dễ tiêu hóa

• Trẻ có chế độ ăn như người lớn:

Cũng cho trẻ ăn các thức ăn mềm, nhừ và nên tăng thêm 1 bữa phụ cho trẻ. Bố mẹ nên duy trì bữa phụ cho trẻ trong 2-4 tuần để giúp trẻ phục hồi thể trạng.

Nên ưu tiên các loại thực phẩm dễ tiêu hóa mà vẫn đảm bảo được đa dạng chất dinh dưỡng.

Khuyến khích trẻ uống thêm nước trong giai đoạn này

2. Sử dụng men vi sinh cho trẻ để hỗ trợ cải thiện và tránh tiêu chảy tái đi tái lại

Men vi sinh là các chế phẩm chứa lợi khuẩn giúp trẻ nhanh chóng cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giúp ổn định hệ tiêu hóa, đẩy lùi tiêu chảy và các biến chứng của nó. 

Lợi khuẩn đường ruột có nhiều loại, tuy nhiên không phải loại nào cũng có thể đi qua được dịch vị dạ dày để phát huy vai trò tại ruột. Bacillus subtilis là một trong những loại lợi khuẩn được các chuyên gia khuyên dùng vì tính an toàn với đường ruột và khả năng đi qua được lớp acid dịch vị dạ dày.

Men vi sinh Fitolabs Biomix chứa lợi khuẩn Bacillus subtilis là sản phẩm được rất nhiều bố mẹ tin dùng hiện nay. Sản phẩm không chỉ giúp bổ sung lợi khuẩn mà còn chứa cả chất xơ tự nhiên Inulin, Kẽm, Lysine giúp bé nhanh chóng phục hồi chức năng tiêu hóa, ăn ngon miệng, hấp thu tối đa chất dinh dưỡng.

Men vi sinh Fitolabs Biomix giúp bé ổn định tiêu hóa, cải thiện tiêu chảy

Các chuyên gia Nhi khoa khuyên dùng men vi sinh cho trẻ ít nhất trong 2-3 tháng để ổn định hoàn toàn hệ tiêu hóa, phòng tránh tiêu chảy tái phát ở trẻ.

3. Các biện pháp khác giúp phòng tránh tiêu chảy tái phát

• Vệ sinh nhà cửa, môi trường xung quanh

• Vệ sinh đồ chơi và khu vực vui chơi của trẻ

• Rửa tay cho trẻ bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh

• Luôn cho trẻ ăn chín uống sôi

• Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ và cho trẻ đi nhỏ Vacxin Rota theo đúng khuyến cáo của Bộ Y tế

Hy vọng rằng qua bài viết trên, bố mẹ đã nắm được những thông tin quan trọng để có cách xử trí phù hợp khi trẻ bị tiêu chảy. Để được tư vấn cụ thể hơn về tình trạng sức khỏe của bé, bố mẹ vui lòng liên hệ với chuyên gia của Fitolabs theo Hotline 0928138111 nhé.

>> Xem thêm: Bố mẹ "bỏ túi" ngay 5 nguyên tắc xử trí tiêu chảy cấp ở trẻ em